هرآنچه از پردازنده های ‌AMD Ryzen 5000 کلاس لپ تاپ می دانیم

به‌دنبال معرفی پردازنده‌های رایزن 5000 کلاس دسکتاپ، نوبت به پردازنده‌های مخصوص لپ تاپ رسیده است. گفته می‌شود در رایزن 5000 کلاس لپ تاپ قرار است از دو معماری متفاوت استفاده شود.

اگر شایعات تازه حقیقت داشته باشند، پردازنده‌های موردانتظار سری رایزن ۵۰۰۰ موبایل (مخصوص دستگاه‌های قابل‌حمل) AMD ممکن است شامل تراشه‌هایی با معماری قدیمی و جدید تیم قرمز باشند. این موضوع قطعا خرید لپ‌تاپ‌های مجهز به پردازنده‌های نسل جدید رایزن را سردرگم‌کننده‌تر خواهد کرد.

بر‌اساس مجموعه‌ای از گزارش‌های جدید و مطالب افشاشده،‌ مدل لپ تاپ پردازنده‌های شتاب‌یافته‌ی (APU) خانواده‌ی رایزن ۵۰۰۰ قرار است به هر دو هسته‌ی لوسین (Lucienne) و سزان (Cezanne) مجهز باشد. APU به CPU گفته می‌شود که واحد پردازش گرافیکی داخلی دارد.

در نظر داشته باشید طبق شایعات، هسته‌های لوسین برپایه‌ی معماری ذن ۲ (Zen 2) ساخته می‌شوند که نسل پیشین معماری‌های ای ام دی برای پردازنده‌ها محسوب می‌شود. این در حالی است که هسته‌های سزان به معماری جدید ذن ۳ (Zen 3) مجهز خواهند بود. پیش‌تر، تیم قرمز معماری ذن ۳ را در پردازنده‌های دسکتاپ سری رایزن ۵۰۰۰ به‌کار برده است.

در پی انتشار برخی شایعه‌ها، رسانه‌ها با ای ام دی ارتباط برقرار کردند تا جزئیات ماجرا را جویا شوند؛ اما این شرکت فعلا ترجیح داده است در این زمینه نظری ندهد. در‌هر‌صورت، انتشار این شایعه‌ها نشان می‌دهد ای ام دی قرار است روز شلوغی در کنفرانس مطبوعاتی نمایشگاه CES ۲۰۲۱ سپری کند.

درادامه، تمامی شایعه‌هایی را بازگو کنیم که تاکنون درباره‌ی پردازنده‌های رایزن ۵۰۰۰ موبایل منتشر شده‌اند؛ از نام محصولات گرفته تا برخی بنچمارک‌ها که احتمالا جعلی هستند.

پردازنده‌های رایزن 5000 کلاس لپ تاپ چه زمانی معرفی می‌شوند؟

وب‌سایت مراسم CES رسما تأیید کرد مدیرعامل ای ام دی، دکتر لیزا سو، قرار است ساعت ۱۹:۳۰ بیست‌وسوم دی کنفرانسی مطبوعاتی برگزار کند؛ یعنی تقریبا یک سال پس از معرفی پردازنده‌های رایزن ۴۰۰۰ کلاس لپ تاپ در مراسم CES سال ۲۰۲۰. احتمال می‌رود ای ام دی بخواهد در مراسم امسال، تراشه‌های سری رایزن ۵۰۰۰ لپ تاپ را معرفی کند. گزارش‌ها از احتمال رونمایی پردازنده‌های سری Ryzen 5000 H و مدل‌های کم‌مصرف Ryzen 5000 U خبر می‌دهد.

پردازنده‌های رایزن 5000 در قالب دو سری U (کم‌‌مصرف) و H (پرقدرت) معرفی می‌شوند

بررسی کارشناسان نشان می‌داد عملکرد پردازنده‌های رایزن ۴۰۰۰ لپ تاپ ای ام دی بسیار بهتر از رقبای هم‌رده‌ی اینتلی‌اش است و از قرار معلوم، پردازنده‌های دسکتاپ رایزن ۵۰۰۰ قدرتی مشابه‌ یا حتی بیشتر از رقبای هم‌رده‌‌اش دارند. همین موضوع باعث شده است سطح انتظارات از پردازنده‌های رایزن ۵۰۰۰ لپ تاپ بسیار زیاد باشد و ترکیب معماری‌های قدیمی و جدید به اتفاقی جالب‌تر تبدیل شود.

خانواده‌ی رایزن 5000 لپ تاپ شامل چه پردازنده‌هایی خواهد بود؟

براساس شایعه‌ها و گزارش‌های تأییدنشده، ای ام دی می‌خواهد شش پردازنده‌ی Ryzen 5000 U و چهار پردازنده‌ی Ryzen 5000 H را معرفی کند. این در حالی است که تیم قرمز سال گذشته پردازنده‌های سری رایزن ۴۰۰۰ را در قالب پنج پردازنده‌ی Ryzen 4000 U و دو پردازنده‌ی Ryzen 4000 H رونمایی کرد. منبع این شایعه‌ها بنچمارک بازی Ashes of the Singularity و مشخصات فنی فاش‌شده در توییتر و برخی اطلاعات مربوط به خرده‌فروشی‌ها را شامل می‌شود.

طبق شایعات، قرار است این پردازنده‌ها رونمایی شود:

• Ryzen 7 5800U (معماری ذن ۳): هشت هسته، ۱۶ ترد، سرعت کلاک پایه‌ی ۱٫۸ گیگاهرتز، سرعت کلاک بوست ۴٫۴۰ گیگاهرتز و هشت واحد رایانشی (CU)
• Ryzen 7 5700U (معماری ذن ۲): هشت هسته، ۱۶ ترد، سرعت کلاک پایه‌ی ۱٫۸ گیگاهرتز، سرعت کلاک بوست ۴٫۳ گیگاهرتز و هشت واحد رایانشی (CU)
• Ryzen 5 5600U (معماری ذن ۳): ۶ هسته، ۱۲ ترد، سرعت کلاک پایه‌ی ۲٫۳ گیگاهرتز، سرعت کلاک بوست ۴٫۳ گیگاهرتز و هفت واحد رایانشی (CU)
• Ryzen 5 5500U (معماری ذن ۲): ۶ هسته، ۱۲ ترد، سرعت کلاک پایه‌ی ۲٫۱ گیگاهرتز، سرعت کلاک بوست ۴ گیگاهرتز و هفت واحد رایانشی (CU)
• Ryzen 3 5400U (معماری ذن ۳): چهار هسته، هشت ترد، سرعت کلاک پایه‌ی ۲٫۶ گیگاهرتز، سرعت کلاک بوست ۴ گیگاهرتز و ۶ واحد رایانشی (CU)
• Ryzen 3 5200U (معماری ذن ۲): چهار هسته، هشت ترد، سرعت کلاک پایه‌ی ۲٫۶ گیگاهرتز، سرعت کلاک بوست ۳٫۸۵ گیگاهرتز و ۶ واحد رایانشی (CU)

قدرتمندترین لپ تاپ گیمینگ بازار قطعا به پردازنده‌های سری H ای ام دی مجهز خواهد بود که از توان طراحی حرارتی ۳۵ تا ۴۵ وات بهره می‌برد. پردازنده‌های لپ تاپ سری رایزن ۴۰۰۰ فقط دو پردازنده‌ی سری H را شامل می‌شد. اگر شایعه‌های منتسب به رایزن ۵۰۰۰ واقعیت داشته باشد، AMD دو پردازنده‌‌ی قدرتمند سری H را به‌همراه مدل‌های قوی‌تر HS و HX عرضه خواهد کرد. تمامی این پردازنده‌ها قرار است عضوی از خانواده‌ی سزان (ذن ۳) باشند.

• Ryzen 9 5900HX (معماری ذن ۳): هشت هسته، ۱۶ ترد، سرعت کلاک پایه‌ی ۳٫۳ گیگاهرتز، سرعت کلاک بوست ۴٫۶ گیگاهرتز و هشت واحد رایانشی (CU)
• Ryzen 9 5900HS (معماری ذن ۳): هشت هسته، ۱۶ ترد، سرعت کلاک پایه‌ی ۳٫۱ گیگاهرتز، سرعت کلاک بوست ۴٫۵ گیگاهرتز و هشت واحد رایانشی (CU)
• Ryzen 7 5800H (معماری ذن ۳): هشت هسته، ۱۶ ترد، سرعت کلاک پایه‌ی ۳٫۲ گیگاهرتز، سرعت کلاک بوست نامشخص و هشت واحد رایانشی (CU)
• Ryzen 5 5600H (معماری ذن ۳): ۶ هسته، ۱۲ ترد، سرعت کلاک پایه‌ی ۳ گیگاهرتز، سرعت کلاک بوست ۴٫۱ گیگاهرتز و واحد رایانشی (CU) نامشخص

پردازنده‌های خانواده‌ی رایزن 5000 لپ تاپ چقدر سریع هستند؟

طبق نتایج منتشرشده در دیتابیس گیک‌بنچ، تراشه‌های نام‌برد، واقعی هستند و ای ام دی مشغول ساخت آن‌ها است. دو تراشه‌ی 5800H و 5800U در یکی از لپ‌تاپ‌های لنوو و تراشه‌ی 5700U در یکی از لپ‌تاپ‌های اچ‌پی (HP) به‌کار رفته‌ است (با کلیک روی نام هر تراشه به صفحه‌ی آن‌ در گیک‌بنچ منتقل می‌شوید). نتایج گیک‌بنچ را به‌عنوان عملکرد نهایی تراشه‌ها نگاه نکنید؛ چون ممکن است این نتایج جعلی باشند و برخی داده‌‌ها نظیر سرعت کلاک پردازنده‌ی گرافیکی مجتمع هنوز منتشر نشده است.

تاریخ عرضه‌ی پردازنده‌های رایزن 5000 لپ تاپ چه زمانی خواهد بود؟

معمولا ای ام دی جدیدترین پردازنده‌‌های کلاس لپ تاپ را در همایش CES رونمایی می‌کند و همان‌طور‌که پیش‌تر گفتیم، انتظار رخداد اتفاقی مشابه برای پردازنده‌های لپ تاپ رایزن ۵۰۰۰ داریم. به‌علاوه، همیشه مدت کوتاهی پس از رونمایی تراشه‌های جدید ای ام دی، شرکت‌های تولیدکننده‌ی لپ تاپ جدیدترین محصولاتشان را با این تراشه‌ها معرفی می‌کنند. سپس، این نوت بوک ها معمولا آوریل (فروردین و اردیبهشت) یا می (اردیبهشت و خرداد) از راه می‌رسند. ممکن است دنیاگیری ویروس کرونا تغییراتی اندک در زمان عرضه‌ی لپ‌تاپ‌های مجهز به تراشه‌های رایزن ۵۰۰۰ اعمال کند.

چرا AMD می‌خواهد از دو معماری در خانواده‌ی رایزن 5000 لپ تاپ استفاده کند؟
اگر شایعه‌ها رنگ حقیقت به‌خود بگیرند، AMD احتمالا نخستین‌بار از دو معماری متفاوت در یک خانواده از پردازنده‌ها استفاده خواهد کرد تا خانواده‌ی رایزن ۵۰۰۰ تفاوت مهمی با دیگر خانواده‌های پردازنده‌های ای ام دی داشته باشد. این نکته را مدنظر قرار دهید که پردازنده‌های لپ تاپ ای ام دی با پردازنده‌های دسکتاپ در سرعت کلاک و تعداد هسته تفاوت‌هایی دارند و به‌نظر می‌رسد استفاده از دو نوع معماری قرار است جدیدترین تفاوت بین این نوع پردازنده‌ها با پردازنده‌های کلاس دسکتاپ باشد.

اینتل برای پردازنده‌های نسل‌دهمی دسکتاپ، اقدام مشابهی انجام داده بود

عرضه‌ی پردازنده‌های قدیمی به‌همراه پردازنده‌های جدید به‌عنوان گزینه‌ای برای کاربرانی با بودجه‌ی محدود، اتفاق تعجب‌برانگیزی محسوب نمی‌شود؛ چراکه پیش‌تر نیز شرکت‌های تراشه‌ساز آن را انجام داده‌اند. بااین‌همه، کمتر پیش می‌آید شرکت‌ها بخواهند دو معماری متفاوت را درون یک خانواده از محصولات قرار دهند.

اقدام مشابهی که اینتل انجام داد، باعث شد بسیاری از کاربران سردرگم شوند. این شرکت پردازنده‌های کامت لیک (Comet Lake) و آیس لیک (Ice Lake) را به خانواده‌ای بسیار بزرگ و سردرگم‌کننده از پردازنده‌های نسل‌دهمی تبدیل کرد. از قرار معلوم، AMD قصد دارد در مسیری مشابه قدم بردارد.

ازآنجاکه با پردازنده‌های کلاس لپ تاپ طرف هستیم، ایده‌ای نداریم که ای ام دی قرار است چه هزینه‌ای از شرکت‌های تولیدکننده بابت عرضه‌ی تراشه‌های رایزن ۵۰۰۰ لپ تاپ به آن‌ها دریافت کند. براساس گزارش‌ها، هسته‌های سزان و لوسین هر دو برپایه‌ی لیتوگرافی هفت‌نانومتری تولید شده‌اند. اگر ای ام دی واقعا به‌دنبال ترکیب معماری‌هایش باشد، ممکن است اعمال تخفیفی ویژه روی تراشه‌های قدیمی ذن ۲ را شاهد باشیم تا تفاوت بین قیمت و عملکرد آن‌ها با نسل جدید تراشه‌های ذن ۲ محسوس‌تر باشد و تولیدکنندگان لپ تاپ گزینه‌های بیشتری پیش روی خود ببینند.

شرکت‌های تولیدکننده‌ی لپ تاپ قطعا باید تفاوت‌های بین عملکرد پردازنده‌های مختلف سری رایزن ۵۰۰۰ را به‌درستی درک کنند تا بتوانند بهترین پردازنده را برای لپ تاپ جدیدشان استفاده کنند. نمودار زیر را رسانه‌ی PC World منتشر کرده است. این نمودار پردازنده‌های ام دی را مقایسه می‌کند و مشاهده‌ی آن خالی از لطف نیست.

نمودار بالا عملکرد تک‌تردی (Single-Threaded) چند نسل از پردازنده‌های سری رایزن ای ام دی را نشان می‌دهد

در نمودار بالا، می‌توانید ببینید پردازنده‌ی 3900X خانواده‌ی متیس (Matisse) که ۱۲ هسته و ۲۴ ترد دارد و برپایه‌ی معماری ذن ۲ ساخته شده است، ۲۶ درصد ضعیف‌تر از Ryzen 5900X ظاهر می‌شود که تعداد هسته و ترد مشابهی دارد؛ اما از معماری ذن ۳ بهره می‌برد. اینکه تفاوت بین معماری‌های ذن ۲ و ذن ۳ قرار است چگونه در کلاس لپ تاپ ظاهر شود، پرسشی است که فعلا پاسخش را نمی‌دانیم.

اگر شایعه‌ها واقعی باشند و ای ام دی بخواهد از دو معماری در خانواده‌ی رایزن ۵۰۰۰ لپ تاپ استفاده کند، حتما باید در سال ۲۰۲۱ برای خرید نوت بوک های جدید به مشخصات پردازنده توجه ویژه‌ای کنید؛ زیرا خانواده‌ی رایزن ۵۰۰۰ لپ تاپ قرار است برای خیلی‌ها سردر‌گم‌کننده باشد.

طبق اعلام رسمی، دکتر لیزا سو، مدیرعامل ای ام دی، قرار است روز ۲۳ دی ۱۳۹۹ (۱۲ ژانویه‌ی ۲۰۲۱) کنفرانس مطبوعاتی AMD را در مراسم CES برگزار کند. به‌احتمال زیاد در این مراسم، پردازنده‌های جدید کلاس لپ تاپ ای ام دی معرفی خواهند شد.